Lọc bụi, lọc không khí phòng sạch là gì? Có những tiêu chuẩn lọc bụi không khí nào đang được sử dụng? Các cấp độ phòng sạch được phân chia ra như thế nào? Tất cả sẽ được RORI tổng hợp trong nội dung bài viết này.
Lọc không khí phòng sạch
Phòng sạch là những căn phòng được xây dựng có khả năng kiểm soát được nhiệt độ, độ ẩm và hàm lượng bụi không khí bên trong, nhờ vào các hệ thống lọc bụi không khí, điều hòa không khí, điều hòa nhiệt độ….
Lọc khí phòng sạch (Air Filter) là những thiết bị làm từ vật liệu sợi hoặc xốp, được thiết kế để loại bỏ các loại hạt như bụi, phấn hoa, nấm mốc hay vi khuẩn,… có trong không khí. Một số bộ lọc chứa các chất hấp phụ hoặc chất xúc tác như than củi (cacbon) cũng có thể loại bỏ mùi hôi và các chất gây ô nhiễm trong không khí như các hợp chất hữu có, dung môi, ozon,….
Lọc bụi, lọc không khí trong phòng sạch giúp loại bỏ tối đa sự nhiễm khuẩn, nhiễm khuẩn chéo giữa các trang thiết bị, nhân viên, các nguyên liệu, sản phẩm,… Do đó, hệ thống lọc bụi, lọc không khí là là vô cùng quan trọng và cần thiết đối với các ứng dụng có yêu cầu cao về chất lượng và độ sạch của không khí. Từ phòng thí nghiệm, phòng nghiên cứu, phòng vô trùng, phòng phẫu thuật,… cho đến các tòa nhà văn phòng, tòa nhà thương mại, trung tâm thương mại, các khu ực sản xuất, chế biến,…..
Trên thị trường có rất nhiều bộ lọc không khí với nhiều kiểu dáng và mẫu mã khác nhau, phù hợp với nhiều loại phòng sạch. Chúng thường được chia theo các cấp độ lọc: Lọc sơ cấp (lọc thô), lọc thứ cấp (lọc tinh, lọc mịn) và lọc HEPA/ULPA. Và tuân thủ theo các tiêu chuẩn nhất định.
Các tiêu chuẩn lọc bụi, lọc không khí trong phòng sạch
Tiêu chuẩn lọc EN 779: 2012
Tiêu chuẩn EN779 thường được sử dụng phổ biến ở châu Âu và trên thế giới để đánh giá hiệu quả lọc của các bộ lọc bụi, lọc không khí phòng sạch. Được phân chia và phân loại từ G1 đến F9. Hai tiêu chí được sử dụng để đánh giá trong tiêu chuẩn này là mức độ cản bụi trung bình và hiệu suất trung bình đối với bụi có đường kính 0.4μm. EN779: 2012 được ra đời để thay thế cho tiêu chuẩn cũ trước đó là EN779:2002.
| Nhóm lọc | Cấp độ lọc | Chênh áp suất cuối (Pa) | Mức độ cản bụi trung bình (Am%) | Hiệu suất trung bình (Em%) | Hiệu suất tối thiểu (%) |
| Lọc thô | G1 | 250 | 50% ≤ Am ≤ 65% | – | |
| G2 | 250 | 65% ≤ Am ≤ 80% | – | ||
| G3 | 250 | 80% ≤ Am ≤ 90% | – | ||
| G4 | 250 | 90% ≤ Am | – | ||
| Lọc trung bình | M5 (F5) | 450 | – | 40% ≤ Em ≤ 60% | |
| M6 (F6) | 450 | – | 60% ≤ Em ≤ 80% | ||
| Lọc mịn (khá) | F7 | 450 | – | 80% ≤ Em ≤ 90% | 35% |
| F8 | 450 | – | 90% ≤ Em ≤ 95% | 55% | |
| F9 | 450 | – | 95% ≤ Em | 70% |
Lọc không khí có độ cản bụi trung bình ≤95% ở bộ lọc trước, được phân vào nhóm lọc thô, từ G1 đến G4. Độ chênh áp cuối lên đến 250Pa.
Các bộ lọc không khí có hiệu suất trung bình ≥50% sau giai đoạn lọc chính, được phân vào nhóm lọc mịn F5 (M5) đến F9. Độ chênh lệch áp cuối lên đến 450Pa.
Tiêu chuẩn lọc ISO 16890
Cơ sở để đánh giá hiệu quả lọc không khí và lọc bụi phòng sạch trong tiêu chuẩn ISO 16890 là hệ thống phân loại dựa trên hiệu suất hạt (ePM). Theo ISO 16890, hiệu suất lọc được đánh giá trên toàn bộ phổ hạt. không giống như trong tiêu chuẩn EN779, chỉ đánh giá các hạt bụi có đường kính 0.4μm.
| Ký hiệu nhóm | Yêu cầu | Giá trị báo cáo phân loại | ||
| ePM1, phút | ePM2.5, phút | ePM10, phút | ||
| ISO hạt thô | – | – | <50% | Khả năng giữ bụi theo trọng lượng ban đầu |
| ISO ePM10, phút | – | – | ≥50% | ePM10 |
| ISO ePM2.5, phút | – | ≥50% | – | ePM2.5 |
| ISO ePM1, phút | ≥50% | – | – | ePM1 |
Tiêu chuẩn lọc châu Âu EN 1822
EN1822 là tiêu chuẩn cập nhật cho các bộ lọc HEPA (H10-H15, và ULPA (U15-U17). Các bộ lọc được phân loại dựa trên kết quả thử nghiệm:
| Phân loại bộ lọc | Hiệu suất (%) / MPPS | Các hạt thâm nhập (%) / MPPS | ||
| Hiệu quả lọc | Các hạt thâm nhập | Hiệu quả lọc | Các hạt thâm nhập | |
| H10 | ≥ 85% | – | 15 | – |
| H11 | ≥ 95% | – | 5 | – |
| H12 | ≥ 99.5% | – | 0.5 | – |
| H13 | ≥ 99.95% | ≥ 99.75% | 0.05 | 0.25 |
| H14 | ≥ 99.995% | ≥ 99.9755% | 0.005 | 0.025 |
| U15 | ≥ 99.9995% | ≥ 99.9975% | 0.0005 | 0.0025 |
| U16 | ≥ 99.99995% | ≥ 99.99975% | 0.00005 | 0.00025 |
| U17 | ≥ 99.999995% | ≥ 99.9999% | 0.000005 | 0.000025 |
Bộ lọc HEPA và ULPA được làm từ những vật liệu chuyên dụng để thiết kế để duy trì luồng khí ổn định và hiệu quả lọc cao.
Phương tiện lọc được kiểm tra tính toàn vẹn bằng phương pháp MPPS (kích thước hạt xuyên thấu nhất) trong khi hiệu suất tổng thể được đánh giá bằng máy quang phổ laze hoặc máy đếm hạt.
Độ rò rỉ được đo bằng nồng độ hạt tối đa cho phép, không được vượt quá 5 lần số lượng hạt cơ bản.
Các cấp độ phòng sạch
Lọc sơ cấp (cấp lọc thô)
– Bộ lọc chính, hay còn gọi là bộ lọc trước. Đây là những bộ lọc được gắn ở đầu vào hệ thống lọc không khí sạch. giúp bắt giữ và loại bỏ những hạt bụi thô có kích thước lớn.
– Những bộ lọc sơ cấp đóng vai trò là lớp bảo vệ đầu tiên cho hệ thống lọc không khí. Giúp bảo vệ và giảm tải cho những bộ lọc mịn hơn ở phía sau. Góp phần làm tăng hiệu quả chung cho cả hệ thống lọc.
– Chênh lệch áp cuối cùng được khuyến nghị cho các bộ lọc thô này là 250Pa.
Bộ lọc thô dạng khung giấy
– Bộ lọc thô dạng khung giấy được sử dụng để lọc bụi phòng sạch ở giai đoạn tiền lọc hoặc 1 phần (giai đoạn thứ 2) của hệ thống thông gió trong phòng sạch.
– Các bộ lọc này được sản xuất bằng vật liệu sợi cotton hoặc sợi tổng hợp theo tiêu chuẩn En 779, với khung giấy nhẹ được thiết kế để có độ bền và hiệu quả lọc cao.
– Vật liệu lọc này thường được sử dụng nhiều trong lọc bụi sơ cấp cho hệ thống AHU hoặc tại các điểm nạp khí,…
– Ở Việt Nam, các cấp lọc thô được sử dụng phổ biến nhất là G3 và G4.
Bộ lọc thô dạng cuộn
– Lọc thô dạng cuộn là vật liệu được sử dụng rộng rãi trong sản xuất công nghiệp, nhằm giữ lại các hạt bụi thô có kích thước lớn. Ngoài ra, cấp bông lọc này còn được sử dụng trong lọc bụi phòng sơn, nhằm nâng cao chất lượng và độ hoàn thiện bề mặt.
– Lọc thô dạng cuộn thường được làm từ sợi thủy tinh tổng hợp, với nhiều lớp lọc đan xen phức tạp để có thể tối đa hóa khả năng giữ bụi và lọc sạch.
– Loại lọc này thường được đặt ở gia đoạn tiền lọc trong các hệ thống điều hòa không khí (AHU, HVAC), nơi có độ tổn áp suất thấp. Với hiệu suất lọc vừa phải, có thể sử dụng trong hệ thống lọc phòng sơn, phòng sấy,… Có thể hoạt động trong điều kiện có độ ẩm lên đến 100% và nhiệt độ lên đến 70°C.
Bộ lọc thô khung nhôm
Bộ lọc thô khung nhôm là bộ lọc không khí phòng sạch có hiệu suất cao. Có khả năng lọc các hạt bụi có kích thước ≥ 5μm. Phù hợp cho bộ lọc ở các hệ thống điều hòa không khí chính. Được sản xuất từ vật liệu sợi tổng hợp với khung nhôm đúc. Loại bộ lọc này thường được sử dụng trong hệ thống AHU và trong các lỗ thông gió hồi lưu.
Lọc thứ cấp (Cấp lọc mịn)
Bộ lọc thức cấp là những bộ lọc được sử dụng ở giai đoạn thứ 2 của hệ thống lọc. Được lắp đặt phía sau cấp lọc thô. Nhóm bộ lọc này có nhiệm vụ lọc các hạt bụi có kích thước ≥ 0.5μm, giúp bảo vệ và kéo dài tuổi thọ cho các bọ lọc HEPA và ULPA ở phía sau. Độ chênh áp cuối được khuyến nghị thay thế ở các cấp lọc thứ cấp này là 450Pa.
Túi lọc
– Túi lọc hay còn gọi là lọc túi. Bộ lọc có thiết kế dạng túi chuyên dùng cho lọc bụi, lọc không khí phòng sạch. Được thiết kế để lắp đặt trong các hệ thống điều hòa không khí FCU, AHU, nhà máy điện tử, bệnh viện và phòng thí nghiệm.
– Một bộ lọc túi được cấu tạo từ phần vải lọc được làm từ sợi tổng hợp có độ thoáng khí cao, cùng với phần khung được làm từ thép mạ kẽm hoặc GI,…
– Kết cấu lọc túi được sử dụng cho các cấp lọc tinh F5 -F9, với khả năng loại bỏ đến 95% các hạt bụi lơ lửng có kích thước ≥ 0.4μm.
Bộ lọc thứ cấp Mini Pleat
– Đây là loại bộ lọc được dùng trong các hệ thống lọc không khí, ngay trước bộ lọc HEBA.
– Phần khung được làm từ phép mạ kẽm hoặc GI.
– Mức lọc (EN 779:2002): F6, F7, F8.
– Vật liệu: Được làm bằng sợi thủy tinh tổng hợp.
– Là bộ lọc nhỏ gọn với vật liệu xếp nếp.
– Được thiết kế để có hiệu suất lọc cao với áp suất thấp.
– Nhiệt độ hoạt động trong khoảng từ 80ºC đến 100ºC.
Bộ lọc tách thứ cấp Saparato
– Ứng dụng: Các hệ thống thông gió và điều hòa không khí dùng trong ngành điện tử, dược phẩm và nhiếp ảnh.
– Phần khung: Thường được làm từ thép mạ kẽm hoặc GI.
– Mức lọc (En 779: 2002): F6, F7, F8.
– Đây là bộ lọc với các miếng đệm được tách lớp đồng đều đảm bảo sự thoáng khí nhưng vẫn có có thể bắt giữ bụi tốt.
Bộ lọc thứ cấp V-Bank
– Ứng dụng: Là mẫu lọc thường được sử dụng trong các hệ thống lọc HVAC của các linh kiện sản xuất linh kiện điện tử, chế biến thực phẩm, dược phẩm, các trung tâm y tế, các bệnh viện, các phòng thí nghiệm…
– Phần khung: Nhựa ABS.
– Mức lọc (EN779: 2002): F6, F7, F8, F9.
– Bộ lọc thứ cấp V-Bank thường được dùng như bộ lọc sơ bộ phía trước bộ lọc HEBA. Nhằm giữ lại các bộ lọc có kích thước trung bình và bảo vệ, kéo dài tuổi thọ cho bộ lọc HEBA.
Bộ lọc bụi, lọc không khí HEPA/ULPA
Bộ lọc HEPA Mini Pleat
– Lọc HEPA dạng mini pleat là thiết bị lọc bụi, lọc phòng sạch thường dùng làm cấp lọc cuối trong các hệ thống điều hòa không khí ở những khu vực có yêu cầu không khí có độ sạch, độ tinh khiết cao và vô trùng như phòng mổ, phòng thí nghiệm, nơi sản xuất dược phẩm,…
– Cung cấp phạm vi hiệu quả lọc từ H10-H14 theo tiêu chuẩn EN 779.
– Phần lọc được làm từ giấy sợi thủy tinh chất lượng cao, gấp chính xác
– Cả hai mặt đều được gia cố bằng lưới sơn tĩnh điện, giúp gia tăng độ bền.
– Phần khung với các kích thước tiêu chuẩn được làm từ thép không gỉ, nhôm hoặc gỗ – nhựa tổng hợp.
– Mỗi một bộ lọc sau khi lắp ráp đều được quét và kiểm tra nghiêm ngặt bằng các thiết bị tiên tiến để đảm bảo đáp ứng, tuân thủ các thông số kỹ thuật
Bộ lọc HEPA tách
– Bộ lọc HEPA dạng tách (dạng Saparator) thường được sử dụng làm cấp lọc cuối trong các hệ thống điều hòa không khí cho các khu vực yêu cầu độ vô khuẩn cao.
– Giúp đảm bảo loại bỏ các hạt bụi mịn một cách hiệu quả.
– Cung cấp phạm vi hiệu quả lọc từ H10 đến H14 theo tiêu chuẩn EN779.
– Phần khung chắc chắn được làm từ thép mạ kẽm, nhôm hoặc gỗ.
Ưu điểm của lọc không khí và lọc bụi phòng sạch
Lọc không khí và lọc bụi phòng sạch là hệ thống cần thiết và không thể thiếu đối với mỗi phòng sạch. Các thiết bị lọc khí, lọc phòng sạch sẽ giúp:
– Lọc hiệu quả các hạt bụi từ lớn đến mịn mà mắt thường không thể nhìn thấy được.
– Đem lại môi trường làm việc trong lành, đảm bảo sức khỏe và chất lượng sản phẩm.
– Tiết kiệm năng lượng, giảm chi phí sưởi ấm, làm mát, trao đổi khí.
– Một hệ thống lọc bền bỉ với tuổi thọ cao, thời gian làm việc lâu dài.
– Tăng hiệu suất, tuổi thọ và chất lượng làm việc của phòng sạch.
– Một số bộ lọc thô hoặc sơ bộ có thể rửa sạch và tái sử dụng nhiều lần, giúp thiết kiệm chi phí vận hành.
Tham khảo thêm:
– Một số sản phẩm lọc dạng tấm, dạng cuộn
– Một số sản phẩm dạng lọc khung
